Nước nhiễm Amoni ảnh hưởng tới sức khỏe và sinh hoạt như thế nào?

Nước sạch là yếu tố sống còn đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải nguồn nước nào cũng đạt chuẩn an toàn, đặc biệt là tại các khu vực đang đô thị hóa nhanh như Hà Nội. Một trong những chất gây ảnh hưởng lớn nhưng ít người biết đến chính là Amoni (NH₄⁺). Dù không trực tiếp được xếp vào nhóm chất cực độc theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhưng Amoni vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về cảm quan, sức khỏe và đặc biệt là làm suy giảm chất lượng nước sau xử lý.

Amoni là gì? Tại sao nước nhiễm Amoni cần được đặc biệt quan tâm?

Amoni là một hợp chất vô cơ, thường có mặt trong nước ngầm do quá trình phân hủy các chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí. Trong nhiều trường hợp, Amoni không có hại trực tiếp nếu nồng độ thấp. Tuy nhiên, khi tồn tại với hàm lượng cao, Amoni sẽ tác động gián tiếp đến chất lượng nước, thiết bị xử lý nước và thậm chí là sức khỏe người sử dụng.

Theo Tiêu chuẩn 1329/2002 của Bộ Y tế Việt Nam và hướng dẫn của WHO, Amoni không được xếp vào nhóm chất có độc tính cao, nhưng lại nằm trong danh sách các chất có thể gây than phiền cảm quan vì tạo mùi tanh khó chịu, đồng thời làm giảm hiệu quả khử trùng trong quá trình xử lý nước.

Tác hại của nước nhiễm Amoni đối với hệ thống xử lý nước và sức khỏe

1. Giảm hiệu quả khử trùng bằng clo

Clo là chất khử trùng chính trong hầu hết các nhà máy nước tại Việt Nam. Tuy nhiên, khi clo phản ứng với Amoni, nó tạo ra Monocloamin – một chất sát khuẩn yếu hơn clo nguyên chất đến 100 lần. Điều này khiến quá trình tiêu diệt vi sinh vật trong nước kém hiệu quả, làm tăng nguy cơ tồn dư vi khuẩn gây bệnh.

2. Gây mất ổn định sinh học trong nguồn nước

Amoni không hoạt động đơn lẻ. Khi kết hợp với các chất vi lượng như sắt, mangan, phốt pho hoặc chất hữu cơ trong nước, nó trở thành “thức ăn lý tưởng” cho vi khuẩn, kích thích chúng sinh sôi nảy nở. Hệ quả là:

• Nước bị đục, đổi màu, có mùi lạ

• Đường ống dẫn nước dễ bị đóng cặn, bị ăn mòn

• Tăng chi phí bảo trì, sửa chữa hệ thống lọc và dẫn nước

3. Hình thành nitrit – chất có nguy cơ gây ung thư

Trong điều kiện phù hợp, Amoni có thể chuyển hóa thành Nitrit (NO₂⁻) – một hợp chất có tiềm năng gây hại. Nitrit khi vào cơ thể người, đặc biệt là trẻ sơ sinh, có thể kết hợp với các hợp chất khác tạo thành N-nitroso, một tiền chất có nguy cơ gây ung thư.

WHO đã đưa ra giới hạn nồng độ nitrit và nitrat trong nước uống là:

• Nitrit (NO₂⁻): tối đa 3 mg/l

• Nitrat (NO₃⁻): tối đa 50 mg/l

Hai chất này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, vì chúng có thể gây bệnh xanh tím (methaemoglobinaemia) – một tình trạng thiếu oxy trong máu cực kỳ nguy hiểm.

Thực trạng ô nhiễm Amoni trong nước ngầm tại Hà Nội

Kết quả khảo sát từ các cơ quan chuyên ngành

Hai dự án quan trọng đã được thực hiện nhằm đánh giá chất lượng nước ngầm tại Hà Nội:

1. “Điều tra, đánh giá và xây dựng phương án bảo vệ nước dưới đất thành phố Hà Nội”

2. “Ảnh hưởng của đô thị hóa đến chất lượng nước ngầm Hà Nội”

Cả hai nghiên cứu đều được thực hiện bởi Tổng cục Địa chất Việt Nam phối hợp với Cơ quan Nghiên cứu Địa chất Anh (BGS).

Kết luận chính từ các khảo sát cho thấy:

• Amoni có mặt trong hầu hết các mẫu nước ngầm tại Hà Nội với nồng độ khác nhau

• Mức độ ô nhiễm nghiêm trọng nhất ghi nhận ở khu vực phía Nam Hà Nội

• Nguồn gốc ô nhiễm phần lớn là do đặc điểm địa chất: khu vực này có nhiều tầng đất chứa than bùn, là môi trường thuận lợi cho quá trình phân hủy yếm khí tạo ra Amoni

Chưa xác định rõ nguồn ô nhiễm nhân tạo

Các kết quả hiện tại chưa thể khẳng định chắc chắn rằng nguồn Amoni có xuất phát từ hoạt động sinh hoạt hay công nghiệp của con người. Tuy nhiên, trong bối cảnh đô thị hóa mạnh, các tác nhân từ nước thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp và phân bón nông nghiệp cũng được xem là những yếu tố tiềm năng làm gia tăng mức độ ô nhiễm Amoni trong tương lai gần.

Vì sao cần xử lý nước nhiễm Amoni trước khi sử dụng?

Ngay cả khi các cơ quan chức năng chưa đưa ra kết luận đầy đủ về tác hại lâu dài của Amoni, người dân vẫn cần chủ động xử lý nước sinh hoạt nếu có dấu hiệu nhiễm Amoni. Đặc biệt, các hộ gia đình có trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền cần thận trọng hơn vì đây là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi nước không đạt chuẩn.

Giải pháp xử lý nước nhiễm Amoni hiệu quả từ SKY Water

Thiết bị xử lý nước nhiễm Amoni chuyên dụng

Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xử lý nước, SKY Water đã nghiên cứu và phát triển thành công thiết bị xử lý nước nhiễm Amoni ứng dụng công nghệ tiên tiến, phù hợp với điều kiện nguồn nước Việt Nam.

Ưu điểm nổi bật:

• Loại bỏ triệt để Amoni và các hợp chất liên quan như Nitrit, Nitrat

• Đạt chuẩn chất lượng nước uống trực tiếp theo quy định của Bộ Y tế

• Vận hành đơn giản: Chỉ với một thao tác gạt tay là có thể sục rửa thiết bị

• Chi phí hợp lý: Phù hợp với điều kiện tài chính của hộ gia đình Việt

• Thiết kế nhỏ gọn: Dễ lắp đặt tại nhà riêng, chung cư, biệt thự hoặc nhà xưởng

Cam kết từ SKY Water:

• Tư vấn giải pháp miễn phí theo từng nguồn nước cụ thể

• Lắp đặt tận nơi, bảo hành dài hạn, hỗ trợ kỹ thuật trọn đời

• Cung cấp lõi lọc chính hãng, dễ thay thế, độ bền cao

• Hỗ trợ kiểm tra nước định kỳ và nhắc lịch thay lõi miễn phí

Lời kết

Ô nhiễm Amoni trong nước sinh hoạt là vấn đề không thể xem nhẹ. Mặc dù nó không gây hại ngay lập tức, nhưng tác động về lâu dài là rất đáng lo ngại. Với tình hình thực tế tại Hà Nội và các tỉnh thành khác, việc đầu tư vào hệ thống lọc nước chuyên xử lý Amoni không chỉ là giải pháp bảo vệ sức khỏe mà còn là bước đi thông minh, tiết kiệm chi phí về lâu dài.

Nếu bạn nghi ngờ nguồn nước nhà mình có dấu hiệu nhiễm Amoni, hãy liên hệ ngay với SKY Water để được kiểm tra và tư vấn giải pháp xử lý phù hợp nhất.