Từ ngày 01/01/2022, Luật Bảo vệ Môi trường 2020 (BVMT 2020) chính thức có hiệu lực, thay thế hoàn toàn Luật Bảo vệ Môi trường 2014. Sự thay đổi này đánh dấu bước tiến quan trọng trong quản lý môi trường, thể hiện rõ tư duy đổi mới và tiếp cận phát triển bền vững của Việt Nam.
Vậy Luật BVMT 2020 có gì mới so với Luật BVMT 2014? Những quy định nào ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp, dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ?
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác nhau giữa Luật BVMT 2014 và Luật BVMT 2020, đặc biệt là các điểm thay đổi đáng chú ý về thuật ngữ, trách nhiệm bảo vệ môi trường, các loại hồ sơ môi trường…
1. Sự thay đổi trong thuật ngữ và nguyên tắc bảo vệ môi trường
Bổ sung khái niệm mới
Luật BVMT 2020 cập nhật thêm nhiều thuật ngữ mới nhằm đáp ứng xu hướng toàn cầu về môi trường, đặc biệt là:
Cộng đồng dân cư tham gia bảo vệ môi trường
Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
Kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, dịch vụ hệ sinh thái
Việc này giúp định hướng cụ thể hơn trong quản lý, thực thi chính sách và phân công trách nhiệm giữa các bên.
Mở rộng nguyên tắc bảo vệ môi trường
Khác với Luật BVMT 2014 chỉ xác định bảo vệ môi trường là trách nhiệm và nghĩa vụ, Luật mới bổ sung thêm:
Bảo vệ môi trường là quyền lợi chính đáng của mọi tổ chức, cá nhân.
Môi trường là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Thúc đẩy sự tham gia của người dân và doanh nghiệp vào công tác BVMT.
2. Thay đổi trong quản lý tài nguyên nước và không khí
Phân loại rõ ràng nguồn nước cần bảo vệ
Luật BVMT 2014 chỉ quy định chung chung như nước sông, hồ, thủy lợi, nước ngầm.
Luật BVMT 2020 phân loại thành:
Bảo vệ môi trường nước mặt
Bảo vệ môi trường nước dưới đất
Bảo vệ môi trường nước biển
Điều này giúp việc giám sát, đánh giá và xử lý vi phạm về môi trường nước cụ thể và khoa học hơn.
Tăng cường kiểm soát ô nhiễm không khí
Luật BVMT 2020 có nhiều điểm mới đáng chú ý liên quan đến quản lý môi trường không khí, như:
Cảnh báo kịp thời về chất lượng không khí đến người dân
Quan trắc, đánh giá nguồn thải định kỳ
Lập kế hoạch quản lý chất lượng không khí cấp quốc gia và địa phương
Đây là phản ứng kịp thời của pháp luật trước thực trạng ô nhiễm không khí đô thị ngày càng nghiêm trọng.
3. Những thay đổi quan trọng về các loại hồ sơ môi trường
Đánh giá tác động môi trường (ĐTM)
Luật BVMT 2014
Quy định lập ĐTM trong giai đoạn chuẩn bị dự án.
Chưa làm rõ về công nghệ xử lý chất thải trong nội dung ĐTM.
Dự án được miễn tham vấn cộng đồng nếu nằm trong khu vực đã được phê duyệt quy hoạch hoặc thuộc danh mục bí mật nhà nước.
Luật BVMT 2020
Chỉ lập một báo cáo ĐTM duy nhất cho toàn bộ dự án (trừ trường hợp tách riêng).
ĐTM phải thực hiện từ giai đoạn nghiên cứu khả thi hoặc trước quyết định đầu tư.
Phải trình bày rõ:
Giải pháp công nghệ xử lý chất thải
Thiết kế cơ sở các công trình xử lý
Phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường
Việc tham vấn cộng đồng vẫn bắt buộc trừ một số dự án được miễn cụ thể.
Đánh giá môi trường chiến lược (ĐCM)
Luật BVMT 2014
Áp dụng với các chiến lược, quy hoạch vùng kinh tế trọng điểm hoặc phát triển KCN, khu chế xuất, sử dụng tài nguyên từ 2 huyện trở lên.
Bộ TN&MT, các Bộ liên quan, UBND tỉnh là cơ quan thẩm định ĐCM.
Luật BVMT 2020
Mở rộng đối tượng áp dụng cho quy hoạch không gian biển, ngành nghề cấp quốc gia, quy hoạch tỉnh, đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
Thẩm định bởi:
Bộ TN&MT
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an (nếu liên quan đến bí mật quốc phòng)
Thời hạn thẩm định rút ngắn còn 25 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
4. So sánh chi tiết các điểm khác biệt giữa Luật BVMT 2014 và 2020
| Nội dung | Luật BVMT 2014 | Luật BVMT 2020 |
|---|---|---|
| Thuật ngữ mới | Ít, chưa cập nhật | Bổ sung nhiều thuật ngữ hiện đại |
| Quan điểm BVMT | Trách nhiệm, nghĩa vụ | Trách nhiệm + quyền lợi, yếu tố trung tâm phát triển |
| BVMT nước | Chưa phân loại rõ | Chia thành nước mặt, nước ngầm, nước biển |
| BVMT không khí | Ít quy định | Có cảnh báo, quan trắc, kế hoạch kiểm soát |
| Báo cáo ĐTM | Giai đoạn chuẩn bị dự án | Trước quyết định đầu tư, chỉ lập 1 lần |
| Dự án không cần tham vấn | Nhiều dự án được miễn | Giảm số lượng, quy định rõ hơn |
| Cơ quan thẩm định ĐCM | Bộ TN&MT, UBND tỉnh | Thêm Bộ Quốc phòng, Công an với dự án bí mật |
5. Ý nghĩa của Luật BVMT 2020 đối với doanh nghiệp
Với sự thay đổi giữa Luật Bảo vệ môi trường 2014 và 2020, các doanh nghiệp cần:
Hiểu rõ các loại hồ sơ môi trường phải lập (ĐTM, ĐCM, kế hoạch BVMT…)
Cập nhật quy định mới về công nghệ xử lý chất thải
Chủ động tham vấn cộng đồng và minh bạch thông tin
Tích cực áp dụng mô hình sản xuất sạch, kinh tế tuần hoàn
Đặc biệt, nếu doanh nghiệp chưa từng thực hiện hoặc chưa hoàn chỉnh hồ sơ môi trường theo luật mới, hãy nhanh chóng rà soát lại toàn bộ quy trình đầu tư, vận hành sản xuất để tránh các rủi ro pháp lý và xử phạt hành chính.
6. Tư vấn hồ sơ môi trường – Giải pháp an toàn cho doanh nghiệp
Việc lập và hoàn thiện hồ sơ môi trường không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là bước đi quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững, tiết kiệm chi phí xử phạt và nâng cao hình ảnh thương hiệu.
Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn lập hồ sơ môi trường, hãy liên hệ đội ngũ chuyên gia của SKY Water – đơn vị có 15 năm kinh nghiệm trong ngành môi trường, chuyên cung cấp giải pháp công nghệ xử lý nước và lập hồ sơ môi trường toàn diện cho doanh nghiệp trên toàn quốc.
CÔNG TY CP SKY VIỆT NAM
Văn phòng: Số 79/649 Lĩnh Nam, Phường Vĩnh Hưng, Hà Nội
Điện thoại: 024 3995 4990 – Hotline: 0912 293 769 (iSMS, Zalo, Line, Viber)
Website: www.locnuoc360.com – Email: locnuoc360.com@gmail.com


